Trigeminusneuralgie

Trigeminusneuralgie is een uiterst invaliderende pijn in het aangezicht. De term is gebaseerd op de naam van de zenuw die de helft van het gelaat van gevoel voorziet: de nervus trigeminus of drielingszenuw. Deze gevoelszenuw heeft inderdaad drie grote takken die respectievelijk het voorhoofd en oog (tak 1, nervus infra- en suprorbitalis), de wang (tak 2, n. maxillaris) en de kaak (tak 3, n. mandibularis) van gevoel voorzien.

Men kan een onderscheid maken tussen een typische trigeminusneuralgie en een atypische aangezichtspijn. Wij zullen enkel de typische trigeminusneuralgie bespreken.

Kenmerken

De typische kenmerken zijn aanvalsgewijze pijnklachten die uitgelokt kunnen worden door aanraking (eten, scheren, wind…) in een typisch verdelingsgebied van één of meerdere van de trigeminustakken. Dergelijke pijn kan eigenlijk op elke leeftijd optreden maar toch vooral op een oudere leeftijd.

Er zijn drie grote oorzaken van dergelijke typische trigeminusneuralgie:

• druk op de n. trigeminus door bv. een tumor over het verloop van de zenuw
• in het kader van multipele sclerose: dit is zelden het eerste symptoom maar aanwezig bij patiënten met MS tot 30%
• druk op de intredeplaats van de trigeminus thv de hersenstam door een bloedvat = microvasculaire compressie

Bij elke patient die zich aanbiedt met een trigeminusneuralgie wordt dus een NMR scan van de hersenen uitgevoerd.

‍

Behandeling

• De eerste behandeling bestaat meestal uit het opstarten van medicatie onder vorm van anti-epileptica. Eventueel kunnen meerdere medicaties gecombineerd worden of kunnen andere analgetica geassocieerd.
  
  
• Indien de pijn met medicatie niet onderdrukt kan worden of indien de medicatie teveel neveneffecten veroorzaakt kan een behandeling van de zenuwknoop waar de 3 takken van de trigeminuszenuw (ganglion van Gasser) worden overwogen. Deze zenuwknoop, gelegen onder de oogkas wordt bij dergelijke procedure aangeprikt onder fotogeleide en kan vervolgens worden opgewarmd (thermocoagulatie), behandeld worden met hoogfrequente radiogolven (RF behandeling) of worden ingespoten met een alcoholoplossing. Deze behandelingen worden toegepast bij MS patiënten en bij oudere patiënten alsook bij de vroeger vermelde atypische aangezichtspijn. Deze procedures zijn relatief eenvoudig en gebeuren via één dag-en-nachtopname. Het effect op de pijn is meestal binnen de eerste dagen na behandeling aanwezig. De duur van het effect is zeer uiteenlopend van maanden tot vele jaren en soms zelfs definitief.
  
  
• Bij jongere patiënten waarbij medicatie geen effect heeft of nevenwerkingen veroorzaakt en waarbij via NMR scan van de hersenen een vasculaire structuur wordt vastgesteld die op de intredeplaats van de nervus trigeminus drukt, wordt een open neurochirurgisch ingreep overwogen: de microvasculaire decompressie. Hierbij wordt onder algemene narcose een kleine opening in de schedel gemaakt ter hoogte van het achterhoofd achter het oor en wordt ter hoogte van de contactplaats tussen bloedvat en zenuw een stukje kunststof geplaatst om zodoende de druk op de zenuw weg te nemen. Meestal is ook hier het effect op de pijn zeer snel merkbaar en is het effect definitief.